TURİZM
Siirt ili, tarihi ve doğal güzellikler açısından bölgenin en zengin ilidir. Ancak, mesire yeri olmaya elverişli yerlerle, mağara ve kaplıcalar, ulaşım güçlükleri ve tesis yokluğu nedeniyle yeterince değerlendirilememektedir. Yalnızca, yerleşim merkezlerine yakın ormanlarla vadi boylarındaki yeşil alanlarda, yerel yönetimlerce bazı olanaklar yaratılmış ve kullanıma sunulmuştur. Me
sire yeri olarak kullanılan başlıca yerler, merkez ilçedeki Botan Vadisi ile Kurtalan'daki Bitlis Çayı'dır.Siirt ili ve çevresinde M.Ö. 2000 yılı başlarında 4.yüzyıla kadar sırası ile Samiler, Babil ve Asur imparatorluğu, Medler, Persler, Büyük iskender, M.S. dönemlerde ise Romalılar, Partlar ve sasaniler hakim olmuşlardır, îl, M.S. 7.yüzyılın ikinci yansında Halife Hz. Ömer zamanında İslam Ülkelerine katılarak El Cezire Eyaleti'ne bağlanmış, 1514 Çaldıran Savaşı'ndan sonra ise Yavuz Sultan Selim tarafında
n Osmanlı Împaratorluğu’na katılmıştır. Osmanlı döneminde Siirt Diyarbakır Eyaleti'nin 24 sancağından birine Merkez olmuştur. 1864 yılında Vilayetler kurulduktan sonra Diyarbakır Vilayetine bağlanan il, 1919 yılında bağımsız Sancak haline getirilmiş, Cumhuriyetin ilk yıllarında ise Vilayet olmuştur.îlin turistik yönden ilgi çeken tarihi yerleri ve doğal güzellikleri aşağıda kısaca özetlenmiştir.
a) Hz. Veysel Karani Türbesi: Baykan ilçesinin 8 km. yakınında, Diyarbakır-Bitlis karayolu üzerinde Yeşilçevre Köyü Ziyaret Beldesi'nde bulunmaktadır.
b) İbrahim Hakkı Hz. Türbesi: Siirt ili merkezinden 7 km. mesafedeki Tillo (Aydınlar ilçesi)'da bulunmaktadır. 18. Yüzyılın en tanınmış mutasavvıfı olan ibrahim Hakkı Hz.'nin hadis, şiir, edebiyat, astronomi, matematik, tıp, fizik, kimya, psikoloji, pedagoji, felsefe, coğrafya, tarih ve jeoloji konulannda birçok eseri vardır. En önemli eserleri, "Divan-ı Hakkı" ile fen bilimlerim kapsayan "Marifetname" dir.
c) Ulu Cami: îl merkezinde bulunan bu caminin, 1129'da Muğiseddin Mahmut adlı Selçuklu Sultanı döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir. Tek kubbeli mekandan oluşan ilk yapı, daha sonra yapılan eklentilerle üç kubbeli, enine gelişen bir mimari kazanmıştır.
d) Mağaralar: Botan Vadisi'nde birçok doğal mağara bulunmaktadır.
e) Billoris (Sağlarca) Kaplıcası: Siirt-Eruh karayolunun 15.km.'sinde Botan Çayı kenanndadır. Kaplıcanın cilt, romatizma, nevralji ve kadın hastalıklanna faydalı olduğu söylenmektedir.
f) Lif Kaplıcası; Kışlacık Köyü yakınlarındadır. Suyun verimi saniyede 30 litre, sıcaklığı 41 derecedir.
g) Derzin Kalesi; Baykan ilçe merkezinin 8 km. doğusundaki Adakale köyü yakınındadır.
Şakuli Bey Kalesi olarak ta anılan bu kaleye, Osmanlılar zamanında Şahkulu adlı asinin
sığındığı rivayet edilmektedir.
h) Kormas Kalesi: Şirvan ilçesinin Kerimes köyündedir. Şato tipindeki bu kalenin Bizans
devrine ait olduğu sanılmaktadır. Bizans tekfürlarmdan Selçuklulara geçmiş olan kale,
Osmanlılar döneminde ise Derebeylerin barınağı haline gelmiştir.
i) İrun Kalesi: Şirvan ilçesinin 40 km. kuzeyinde kapalı ve sarp dağların zirvesindedir.
j) Küfre Kalesi: îlçe merkezinde olup, sadece duvar kalıntıları kalmıştır.
k) Bünyan Duvarı; Şirvan'ın Taşlı köyü ile Merkez ilçenin Taşbalta köyü arasında,
Pervari yolu üzerinde, Botan Suyu'na yön veren sağlam bir duvardır.
l) Kiver Kalesi: Eruh ilçesinin güneyinde Kiver Dağı yamacındaki 1750 metre
yüksekliğindeki kalenin 12. ve 13. yüzyıllar arasında yapıldığı tahmin edilmektedir.
m) Dört Ulular (Çarpıran) Köprüsü: Baykan ilçe merkezinin 3 km. doğusunda, Bitlis
Çayı üzerindedir. Taştan yapılmış, kemerli ve oldukça uzun olan köprünün tarihi ve
kimlerden kaldığı bilinmemektedir.
n) Nesreddin Köprüsü: Siirt- Eruh yolunda Botan suyu üzerindeki köprünün Selçuklu
yapışı olduğu tahmin edilmektedir
.o) Manastır ve Kiliseler: Çoğu yıkıntı durumundaki kilise ve manastırların en önemlileri,
Kurtalan'ın Asmadere, Tulumtaş ve Beykent köylerindeki kiliseler, Baykan'daki
Hosyar kilisesi, Pervari Hef köyündeki kilise ve Siirt merkezindeki Haderuis kilisesidir.
Siirt ilinde faaliyette bulunan toplam 6 adet belgeli tesiste 116 oda ve 236 yatak kapasitesi mevcuttur. 1996 yılı itibariyle oteller ortalama %52 doluluk oranıyla faaliyet
göstermişlerdir, îlde faaliyette olan turizm işletme ve belediye belgeli tesislere ilişkin
bilgiler Tablo 3 5'de verilmiştir.
TABLO 35 : İL'DEKÎ TURİZM İŞLETME BELGELİ VE BELEDİYE BELGELİ TESİSLER
TESİSİN ADI |
BELGE TÜRÜ |
SINIFI |
YATAK SAYISI |
DOLULUK ORANI(%) |
Erdef Oteli |
Tur.îşl.Belgeli |
2 Yıldız |
44 |
50 |
Vatan Oteli |
Tur.îşl.Belgeli |
l Yıldız |
36 |
55 |
Büyük Otel |
Belediye Belge |
l.Sınıf |
39 |
60 |
Aydınlar Oteli |
Belediye Belge |
l.Sınıf |
36 |
75 |
Özer Oteli |
Belediye Belge |
2.Sınıf |
36 |
40 |
Tura Oteli |
Belediye Belge |
3-Sınıf |
45 |
30 |
TOPLAM |
|
236 |
52 |
KAYNAK : Siirt il Planlama Müdürlüğü
îli ziyaret eden turist sayışı 1990 yılında toplam 25.278 iken, bu rakam 1992 yılında 13.552'ye düşmüş, 1996'da ise tekrar 26.345'e yükselmiştir. Ara yıllardaki turist sayısındaki düşüşün, bölgedeki terör olaylanndan kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Yıllar itibariyle ile gelen yerli ve yabancı turist sayılan Tablo 36'da verilmiştir.
TABLO 36 : YILLAR İTİBARİYLE İL'E GELEN TURİST SAYIŞI
YILLAR
|
YERLİ
|
YABANCI
|
TOPLAM
|
1990 |
23.897 |
1.381 |
25.278 |
1991 |
15.899 |
167 |
16.066 |
1992 |
13.489 |
63 |
13.552 |
1993 |
17.308 |
34 |
17.342 |
1994 |
20.966 |
56 |
21.022 |
1995 |
29.061 |
34 |
29.095 |
1996 |
26.307 |
38 |
26.345 |
KAYNAK : Siirt il Planlama Müdürlüğü
Doluluk oranları göz önüne alındığında yatak sayısının yeterli olduğu görülmektedir. Ancak tesislerin nitelik olarak yetersiz olduğu söylenebilir. Tabloya dikkat edilirse, ilde turistik işletme belgeli sadece 2 otel olup, bunlarda tek ve iki yıldızlıdır.