PERVARİ İLÇESİ
Tarihi Gelişimi:
İ.Ö. 550’lerde Persler sonra da Makedonyalılarda işgal edilen yöre İ.Ö. 306’da Selokid Krallığı sınırları içinde kaldı. İ.Ö. 129’da Partlar’ın eline geçen Pervari İ.S. 77’de Roma İmparatorluğuna katıldı. IV ve V. Yy.’larda Bizanslarla Sasanlılar arasında el değiştiren yöre 700’lerde Arap Etkinliği’ne girdi. 1243’te Moğollarca işgal edildi. 1514’te Osmanlı topraklarına katıldı.
Pervari Osmanlı İmparatorluğu zamanında, Tanzimat’tan sonra 1852 yılında Siirt Sancağının Eruh Kazası’na bağlı bir nahiye olarak mülki taksimatta yer almıştır. Cumhuriyetten önce ilçe olduğu bilinmekte ise de, ilçe oluş tarihi kesinlikle saptanamamıştır.
Coğrafi Durum:
Pervari İlçesi Siirt İli’nin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kuzeyini Hizan ve Bahçesaray İlçeleri, doğusunu Çatak ve Beytüşşebap İlçeleri, güneyini Şırnak İli ve Eruh İlçesi, batısını ise Aydınlar ve Şirvan İlçeleri çevrelemektedir. Alanı 1.459 Km2’dir.
İlçe son derece dağlık olup, sarp ve derin vadilerle birbirinden ayrılmış kompartımanlar halindedir. Vadilerin ayırdığı bölümlerde çeşitli yükseltilerde ova, plato ve dağlara rastlanır. İlçe Merkezi’nin denizden yüksekliği 1.380 M.’dir.
2En önemli dağları Yazlıca (2.953 M.) ve Körkandil (2.759 M.) Dağları’dır. Yazlıca büyük bir dağ silsileleri olup, üzerindeki en yüksek mevkiler Nartepe ve Kumras Tepeleri’dir.
İlçe’nin en önemli akarsuları doğu-batı yönünde akan Botan Çayı ve Müküs Çayı’dır. Bunlar Güleçler Köyü yakınlarında birleşirler. Yazlıca Dağı eteklerinden çıkan Kilis Çayı yine doğu-batı yönünde akarak Botan Çayı ile birleşir. Bunların dışında Çemikarı, Masiri, Sinebel Deresi, Zere ve Bakirma Dereleri sürekli su taşıyan önemli derelerdir.
En önemli göller; yazın bataklığa dönüşen Zervin ve Zirin Gölleri’dir.
İdari Durum:
Pervari İlçesi’ne bağlı 32 köy ve toplam 52 mezra ile yerleşim ünitesi sayısı 84’tür. Beğendik Köyü’nde 1992 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. İlçe’nin Merkez’le birlikte iki belediyesi vardır.
Sosyal Durum:
İlçe’de sosyal yaşantı fazla canlılık gösterememektedir. Bunda daha çok İlçe’de sosyal etkinlik sağlayacak mekanların olmayışı etkili olmaktadır. İlçe’de basımevi, sinema ve tiyatro yoktur.
Ekonomik Durum:
Pervari’de ekonomik yaşam geçmişten beri ziraat ve hayvancılığa dayalıdır. Hıristiyan azınlıklar zamanında devrine göre hayli ileri olan ziraat ve zirai el sanatları onların ayrılmasıyla bir süre geri kalmış ancak Cumhuriyet Dönemi özellikle 1971 yılında açılmaya başlanan SiirtPervari karayolu bağlantısından sonra giderek gelişme göstermiştir. Eskiden yalnızca ailesel ihtiyaçların karşılanması için kapalı bir değişim ekonomisi şeklinde yürütülen ziraat ve hayvancılık bugün gittikçe daha fazla miktarda ticarete yönelmektedir.
Sektörel açıdan değerlendirildiğinde, ekonomik hayata, tarım ve hizmetler sektörüne ilişkin faaliyetlerin egemen olduğu; sanayi sektörü kapsamına giren faaliyetlerin ise hemen hemen hiç olmadığı gözlenmiştir.
1.459 Km2’lik ilçe alanının %20’i ekilebilir arazi olup, %80 orman, mera (47 Ha.) ve dağlık-taşlık arazidir.
Ziraat genellikle iklim ve su durumunun daha elverişli olduğu Botan Vadisi köyleri’nde bağ-bahçe ziraatı şeklinde yürütülmektedir. Hububat üretimi önemsiz miktarda olup, buğday, arpa, yonca, korunga gibi geleneksel tarım mallarının üretimi yapılmaktadır.
Pervari’de arıcılık yaygındır. Üretim yerli karakovan peteklerde yapılmaktadır. Kış şartlarının uzun ve ağır olması nedeniyle arıları iklimin daha uygun olduğu illere taşımak kışın sorun olduğundan fenni kovan ve peteklere fazla rağbet edilmemektedir. Pervari Balı Türkiye genelinde ünlü, aranan bir baldır. Yıllık üretim 50-70 Ton arasında değişmektedir. Bittim ağacının genel merkezlerinden biri olan Pervari’de çok sayıda bittim ağacı bulunmaktadır. Son yıllarda ziraat mühendisliğince bu ağaçlara Antep Fıstığı aşılama çalışmaları yürütülmekte olup, bu çalışmalar halk tarafından da son derece benimsenmektedir. Gelecekte ilçe ekonomisinin temel ürünü ve geçim kaynağı haline dönüşebilecek bir potansiyel ve çalışma mevcuttur. Bittim ağacı sayısı İlçe Merkezi’nde ve köylerinde 130.000 civarındadır.
Normal balla kıyaslama yaptığımızda Pervari Balı’ndaki nem oranı %13 iken, normal balda %17,22’dir. Asillik oranı ise Pervari Balı’nda 11,5 (Meg/kg) iken, normal balda bu oran çok daha düşüktür. İşte bu kriterlerle diğer ballardan çok farklıdır.
Eğitim Durumu:
İlçe’de üniversite sınavlarına hazırlık amacıyla bir kurs açılmıştır. Pervari Lisesi’nde çalışmalarını yürüten bu kursun 22 kursiyeri bulunmaktadır.
Özellikle kesintisiz 8 yıllık ilköğretim yasasının yürürlüğe
Pervari Balı’nın Özellikleri (T.S.E.’ye göre)
Analiz Kriterleri Oran
Rutubet (%) 13,0
Asillik (Meg/km) 11,5
PH 3,65
HMF (Mg/kg) 1,0
İnvert Şeker (%) 80,6
Sakkaroz (%) 4,0
Kül(%) 0,15
Diastas Sayısı 15,8
Dekstrin Yok
Ticari Glikoz Yok
Renk Açık
Görünüş Normal
Krislallenme Yok
girmesinden sonra çağdaş ve modern eğilim gereğince olarak gerekli planlamalar yapılarak okullar hazır hale gelirilmişlir.
1989 yılından ilibaren İlçe Halk Kütüphanesi hizmete girmiş olup, Pervari Kaymakamlığınca yapılan onarım ve eklemelerle kitap çeşilleri artmış ve külüphane modern bir görünüme kavuşmuşlur.
Halk Eğilim Merkezi’nde 3 halıcılık ve 4 biçki-dikiş-trikotaj kursu olmak üzere toplam 7 adet kurs açılarak ev hanımlarına mesleki beceriler kazandırılmıştır.
Nüfus Durumu:
Pervari İlçesi’nin Merkez nüfusu 7.025, köy nüfusu 19.987, toplam nüfusu ise 27.012’dir.
Ulaşım Durumu:
Pervari Karayolu bağlantısı olarak yalnızca Siirt İl Merkezi’ne 1971 yılından beri 96 Km.’lik bir yolla bağlıdır. Kış aylarında yoğun kar yağışı nedeniyle zaman zaman kısa süreli de olsa ulaşıma kapanmakta olup, bahar yağışlarında yer yer heyelana ve toprak kaymasına uğramaktadır.
Siirt-Pervari Karayolunun pek çok yeri heyelanlı mıntıka, rampa ve virajlardan oluşmaktadır. Normal oto ile 2-3 saatte bu mesafe alınabilmektedir. Bu güzergah çok uzun olup, ekonomi ve zaman yönünden büyük kayıplara neden olmaktadır. Bu nedenle Aydınlar İlçesi üzerinden yeni bir güzergahın açılması ekonomik ve sosyal yönden büyük faydalar sağlayacaktır.
Aynı zamanda ilçe Van İl Merkezi’ne 150 Km. mesafede olup, toplam olarak Siirt-Pervari-Çatak-Van güzergahı 246 Km.’dir. Bu yolun tamamı asfalt olup, yalnızca Pervari-Belenoluk Köyü arası 28 Km.’lik asfalt yapılmamıştır. Siirt-Belenoluk arası asfalt yapıldığı takdirdi ilçe sosyal ve ekonomik yönden kalkınacaktır.
Yolu olmayan Pervari-Dolusalkım-Çavuşlu Köyleri 1998 yılı programına alınıp ek bir şantiye ile Köy Hizmetleri çalışmaları hızlandırılmalıdır. Yolu bulunmayan köy ve mezra yolları malzemeli bakımı yapılmış yollar olmayıp stabilize yoldur. Bu nedenle bahar ve kış aylarında kar ve çamur gibi etkenler ulaşıma imkan vermemektedir.
Spor:
Pervari Belediyesi’nce futbol kulübü kurulmuş olup, 1984 yılından beri çalışmalarına devam etmektedir.
Sağlık Durumu:
Pervari’de birisi İlçe Merkezi’nde 25 yataklı devlet hastanesi vardır. Beğendik Beldesi, Doğanca Köyü ve Palamutlu Köyü Kilis (Umurlu) Mezrasında da birer adet olmak üzere toplam 3 adet sağlık ocağı bulunmaktadır.
Sağlık ocaklarının hizmet binaları olup, Sağlık evlerinden yalnızca Ekindüzü, Kilis, Ormandalı, Doğan, Yukarıbalcılar ve Beğendik Köyleri’nde hizmet binaları vardır.
İlçe Merkez Sağlık Ocağı’nda 3 pratisyen doktor, 6 hemşire ve 17 diğer görevli personel bulunmaktadır. Kilis (Umurlu) Sağlık Ocağı’nda 1 adet personel bulunmaktadır.
